نه تورم و نه بیکاری؛ طبقه‌ی کارگر و توسعه‌ی سرمایه‌دارانه در بنگلادش

در کشور بنگلادش با نرخ بیکاری کمتر از یک درصد، همیشه برای شما شغل وجود دارد و تورم در این کشور سالانه کمتر از 4 درصد است و عموماً نگرانی بابت افزایش قیمت‌ها وجود ندارد. بنگلادش هشتمین کشور پرجمعیت جهان و به شدت متراکم با منابع طبیعی و خاک حاصل‌خیزِ بسیار کارآمد برای کشاورزی است. این کشور صد میلیون کارگر دارد و میلیون‌ها کارگر مهاجر بنگلادشی نیز در کشورهای دیگر مشغول به کار هستند. تولید صنعتیْ یک سوم اقتصاد را شامل می‌شود و بهره‌برداری از معادن در سال‌های اخیر با سرعت در حال رشد است. نرخ رشد کل اقتصادی در این کشور بسیار بالاتر از میانگین‌های جهانی و نزدیک به ده درصد در سال است. نرخ مالیات اشخاص در این…

کارگران فصلی روزمزد میوه‌چین؛ نگاهی به کارگران روزمزد توت‌فرنگی‌چین در کردستان

کارگران فصلی میوه‌چین، آن دسته از طبقه‌ی کارگر هستند که مانند تمامی کارگران مورد ظلم و ستم شدید قرار گرفته‌اند. این کارگران در سرتاسر ایران و مخصوصاً استان‌هایی که به تولید محصولات کشاورزی می‌پردازند فراوان‌اند، مانند استان مازندران (نارنگی، برنج)، رفسنجان (پسته)، طارم (زیتون) و استان کردستان (توت‌فرنگی). همان‌طور که از اسم‌شان پیداست این کارگرانْ فصلی هستند، یعنی مابقی فصول سال بیکارند و از تأمین مایحتاج خود و خانوادهْ عاجز. اما آن‌چه که حائز اهمیت است بررسی شرایط کار، دست‌مزد، حقوق و مطالباتی است که در فصل اشتغال به کار نیز از آن محروم‌اند. از مطالبات برحق تمامی کارگران می‌توان به بیمه اشاره کرد. اما متأسفانه بیش‌تر کارگران از این حق اولیه‌ی خود بی‌بهره بوده و هزینه‌ی حوادث پیش آمده…

عصیانِ معصومه؛ داستان کوتاه

غروب بود. معصومه مات و مبهوت به طرف خانه می‌رفت. کوچه خلوت بود. دو تا پسر با یک توپ پلاستیکی بازی می‌کردند. آبِ باریک کثیفی میانِ جوی وسطِ کوچه روان بود. ولی معصومه نه چیزی می‌شنید و نه چیزی می‌دید. در افکارش غرق بود و با خودش آهسته حرف می‌زد و بختِ بدش را لعن می‌کرد. منیر روی شانه‌های معصومه زد و گفت «اوهوی کجایی؟ دو بار سلام کردم. تو اصلاً نشنیدی و جوابم رو ندادی. همین‌جوری خیره جلوت رو نگاه می‌کنی و با خودت حرف می‌زنی. چته؟ کجایی؟»

زیر پوست شهرها چه می‌گذرد؟ درباره‌ی کارگران بخش فروش

هر روزه در آگهی‌های استخدامی، با عباراتی از قبیل «به یک کارگر ساده‌ی فروش نیازمندیم» مواجه می‌شویم. از نتایج سیستم سرمایه‌داری، طبقه‌ای در جامعه است که خود، هیچ‌گونه مالکیتی بر ابزار تولید دارد و تنها مالک نیروی کارشان هستند. لذا، این طبقه برای امرار معاش، ناچار به فروش نیروی کار خود به کسانی می‌شود که مالک ابزار تولید و هم‌چنین سرمایه هستند (یعنی طبقه‌ی سرمایه‌دار) تا شاید بتوانند از این طریق به رفع نیازهای اولیه‌ی خود بپردازند و بقای حیات خود و خانواده‌شان را موجب شوند. اما در ادامه می‌بینیم که این طبقه از جامعه (طبقه‌ی کارگر) برای رفع همین نیازهای اولیه، با چه مصائب و دشواری‌هایی دست و پنجه نرم می‌کند.

نگاهی به زندگیِ کارگران در فیلم «انارهای نارس»

فیلم انارهای نارس ساخته‌ی مجیدرضا مصطفوی که در ژانر سینمای اجتماعی تولید شده و داستان زندگی زوجی از طبقه کارگر را به تصویر می‌کشد، در سال 1392 به روی پرده‌ی سینما رفت. انسی (آناهیتا همتی) و ذبیح (پژمان بازغی) زن و شوهر کارگری‌اند که در حاشیه‌ی شهر تهران زندگی می‌کنند و در خانه‌ی اجاره‌ای ساکن‌اند. هر دوی آن‌ها برای امرار معاش به کارگری مشغول هستند و هر روز صبح با ماشین عمو قادر (مهران رجبی) که پیرمردی سال‌خورده و همسایه‌ی آن‌هاست به محل کار خود می‌روند. انسی به پرستاری از خانم سال‌خورده‌ای به نام طوبی سادات مشغول است، ذبیح نیز کارگر جوش‌کاری است که غالباَ در برج‌های سر به فلک کشیده‌ی شهر کار می‌کند. این زوج علاقه‌ی بسیار زیادی به…

مادر جونز

مادر جونز یک‌بار در پاسخ به یکی از نمایندگان کنگره که محل اقامت او را پرسیده بود، جواب داد: «من مقیم آمریکا هستم ، گیرم درست نمی‌دانم در کجایش. هر جا که برای رهایی از بهره‌کشی مبارزه‌ای درگیر باشد، خانه‌ی من آن‌جاست، یعنی گاه در واشنگتن، گاه در پنسیلوانیا و گاه آریزونا یا تگزاس یا مینه‌سوتا یا کلرادو. راستش خانه‌ی من چیزی مثل پاشنه‌ی کفشم است، با خودم این‌ور و آن‌ور می‌کشمش.»

کلینیک‌های پزشکی ـ داندانپزشکی و استثمار نیروی کار دستیاری و خدماتی

در سرمایه‌داریْ همه‌چیز کالایی و پولی می‌شود و از آن‌جا که اصل بر سود و انباشت سود است و نه رفع نیازهای بشری، لذا اساسی‌ترین نیازهای بشری چون آموزش و بهداشت نیز کالایی شده‌اند. در بیش از نیم قرن اخیر، خصوصی‌سازی و پولی‌سازیِ همه‌چیز از اصول پایه‌ای سیاست اقتصادی سرمایه‌داری در سطح جهانی بوده و کشور ما، ایران، نیز از این قاعده مستثنا نیست. همین روال است که بیمارستا‌ن‌ها و مراکز خدمات درمانی را نیز به شرکت و بنگاه اقتصادی تبدیل کرده و اکثریت قشر پزشک را به قشری طمٌاع و پول‌پرست بدل نموده است. در این میان، علی‌رغم این‌که طبقه کارگر و زحمت‌کش ثروت اصلی جامعه را تولید می‌کنند، ولی بیشترین رنجِ این کالایی‌سازی و پولی‌سازیِ همه‌چیز و از…

تونل زمان یا تونل وحشت؟ لایروبی ناکام «منوتو» از طویله‌ی پهلوی

در سال‌های اخیر برنامه‌ای تحت عنوان «تونل زمان» از شبکه‌ی فارسی‌زبان من‌وتو پخش شده است که مدعی گردگیری و مرور خاطرات گذشته و یادآوری نوستالژیک زمان‌های قدیم است؛ البته با یک فیلتر زمانی مشخص. همه‌ی این‌ها برای این برنامه تا 22 بهمن 1357 اعتبار دارند. بدین‌ترتیب، در واقع این برنامه، حول بازنمایی جلال و شکوه دوره‌ی پهلوی و تأکید بر «چی بودیم و حالا چی شدیم» می‌گذرد. هتل‌های مجلل 5‌ ستاره، کاباره‌ها و مراکز تفریحی عیش و عشرت، اقتصاد درخشان زمان شاه.

نه مرخصی، نه استراحت، کارفرما این‌ها را دوست ندارد

من به عنوان یک نیروی کار در یکی از کارخانه‌های مشهد که وسایل بهداشتی کودک، مسواک، و نخ دندان تولید می‌کرد، استخدام شدم. درست 4 سال پیش بود. یادمه روزهای اول حس و حال جالبی داشتم. همه چی برام جالب بود. آخه من اولین بار بود به چنین محیطی راه پیدا می‌کردم. من برای کارگرهای اونجا یک نیروی تازه‌کار و پر انرژی بودم. خب این موضوعِ پرانرژی بودن من یک گزینه‌ی خیلی قوی بود، مخصوصاً برای رئیس رؤسا.

انقلاب اکتبر و زنان کارگر

انقلاب اکتبر 1917 در روسیه و شکل‌گیری اتحاد جماهیر شوروی به همگان نشان داد که رهایی زنان تنها از دریچه‌ی انقلاب طبقه‌ی کارگر ممکن خواهد شد. سیاست‌های پی گرفته در اتحاد جماهیر شوروی دستِ‌کم تاثیر به‌سزایی در تحول وضعیت زنان از لحاظ حقوقی گذاشت. البته این سیاست‌ها تنها روی کاغذ پیگیری نشدند و جهت اجرایی شدن و یاری رساندن به ارتقای زنان کارگر و دهقان کارگروه‌های ویژه و هم‌چنین بازرسانی از خود کارگران و دهقانان برای نظارت بر آن‌ها تعیین شد.