104 سال پیش در چنین روزهایی، دولت تازه تأسیس شوراها در مسکو با تسلیم یادداشتی به زمام‌داران ایرانْ اصول سیاست خود در قبال کشور ما را تشریح کرد. لغو امتیازات و کاپیتولاسیون، بخشیدن بدهی ایران، تحویل راه‌ها و خطوط آهن و بنادر از موارد مهم این سیاست بودند که در تیرماه 1298 (1919 میلادی) به طبع رسید و دو سال بعد در قرارداد 1921 ایران و شوروی، موسوم به قرارداد حُسن هم‌جواری دو کشور به طور رسمی تصویب گردید. این قرارداد جلوه‌ای از سیاست انترناسیونال اتحاد جماهیر شوروی در جهت اعاده‌ی حقوق و استقلال ملل مستعمره و نیمه‌مستعمره و تلاش مستمر این دولت برای مقابله با امپریالیسم جهانی بود.
انسان‌ها قهرمانانی دارند. اینان مردانی هستند هم‌چون ایوان بابوشکین. مردان و زنانی که نه‌تنها یک یا دو سال، بلکه یک دهه پیش از انقلاب را وقف آزادی طبقه‌ی کارگر نموده‌اند. مردان و زنانی که نیروی خود را بی‌جهت، به گونه‌ی فعالیت‌های تروریستیِ منفردانه هدر نداده‌اند. آنان همیشه تلاش کرده‌اند، پیگیرانه در میان توده‌های پرولتاریا فعالیت نموده‌اند و آگاهی طبقاتی خود، سازمان‌های خویش و ابتکارات انقلابی خود را تکامل داده‌اند. آنان مردان و زنانی هستند که به هنگام فرا رسیدن بحران و آغاز انقلاب که میلیون‌ها نفر سر به خیزش برمی‌دارند، مبارزه‌ی مسلحانه‌ی توده‌ای را علیه استبداد تزاری رهبری کرده‌اند.
روز 18 بهمن 1357، کارگران و دانشجویان در رستوران کارخانه صنعتی جنرال اجتماع کرده و کارگران خواسته‌های خود را مطرح کرده و مدیرعامل و صاحب کارخانه را احضار کردند. کارگرانْ مدیرعامل (شیرخدایی) را برای پاسخ‌گویی به کارخانه آوردند. وی در ابتدا حاضر به پرداخت فقط 120 هزار تومان بود و پس از ساعت‌ها گفتگو و افشاگری از جانب کارگران به هیچ‌وجه حاضر به عقب‌نشینی نبود. آن‌ها برای رسیدگی به دزدی‌هایی که ضمن تبدیل قسمت سرویس به تولید انجام شده بود، مدیرعامل قسمت سرویس (شاپور ادریساوی) را از کارخانه‌اش به جلسه آوردند. کارگران قسمت سرویس نیز پشتیبانی کامل خود را از کارگران جنرال صنعتی اعلام می‌کنند. صاحب کارخانه (عنایت بهبهانی) پس از مطلع‌شدن از جریانْ مخفی شده و کارگران با وجود…
کتاب کوچک اولین حکومت کارگری، تلاشی است در پاسخ به این پرسش اساسی که چرا و چگونه نخستین دولت کارگری در پاریسِ فرانسه‌ی اواخر قرن نوزدهم میلادی به پیروزی رسید و توانست دولت سرمایه‌داری مستقر در فرانسه را، علی‌رغم قدرتی که داشت، در هم بشکند و تغییرات و تحولاتی بزرگ و چشم‌گیری در همان محدوده‌ی شهر پاریس ایجاد کند. هم‌چنین سعی بر آن دارد تا نشان دهد این امکان یعنی توانایی ایجاد یک دولت و جامعه‌ی جدید که در آن استثمار انسان از انسان، فقر، بیکاری و گرفتاری کارگران و زحمت‌کشان از آن رخت بربسته باشد، وجود دارد.
در تاریخ ششم آبان ماه 1287 خورشیدی، مصادف با بیست و هشتم اکتبر 1908 میلادی، یکی از آموزنده‌ترین مبارزات کارگران در تاریخ مبارزه‌ی طبقاتی در ایران اتفاق افتاد. در حدود 150 نفر از کارگران دباغ تبریز، از سه دباغ‌خانه، برای افزایش دستمزد و بهبود شرایط طاقت‌فرسای کار، دست به اعتصاب زدند. این اعتصاب در زمان تشدید تضاد منافع دول امپریالیستی در ایران، به ویژه امپریالیسم بریتانیا و روسیه‌ی تزاری در ایران اتفاق می‌افتاد. در این گزارش کوتاه نگاهی به این رخداد تاریخی می‌اندازیم.
اول ماه می، روز جهانی کارگر، یادآور مبارزات شکوهمند طبقه‌ی کارگر و کارگران مبارز است. مبارزات خستگی‌ناپذیری که در درازای تاریخ پر فراز و نشیب طبقه‌ی کارگر، علی‌رغم همه‌ی دشواری‌ها، عقب‌گردها و پیش‌روی‌ها، با نیروی متحد کارگران به پیش تاخته و دست‌آوردهای بسیاری داشته است. به یاد داشته باشیم که بسیاری از چیزهایی که امروز برای ما پیش‌پا افتاده و بدیهی به نظر می‌رسد، دست‌آورد همین مبارزات تاریخی کارگران است. تامین اجتماعی، بیمه‌ی بیکاری، حداقل دستمزد، هشت ساعت کار روزانه، خودِ قانون کار و تمام حقوقی که در قانون کار برای کارگران در نظر گرفته شده، حاصل بیش از ۱۵۰ سال مبارزه‌ی طبقاتی کارگران برای بهبود شرایط خویش است.
از ضروریات یک اقدام متحد و فعالیت اتحادیه‌ای جهت پیش‌برد مبارزه در راستای منافع طبقاتی، دادن ترتیبی برای تشکیل صندوق‌های اعتصاب کارگران است. این صندوق می‌باید توسط خود کارگران آن حوزه شکل بگیرد و با حاصل دسترنج خود آنان تأمین شود. هر کارگری از اتحادیه یا محیط کار مشخص، حق عضویت ماهانه‌اش را به صندوق پرداخت می‌کند تا برای وضعیت‌های اضطراری کارگران به مصرف برسد و بهتر بتوانند بر مشکلات پیش‌روی‌شان فایق بیایند و امکانی برای رشدشان باشد. در جایی که اتحادیه‌ی کارگری وجود ندارد این کار خود می‌تواند مبنایی برای فعالیت اتحادیه به حساب آید.
انقلاب اکتبر 1917 در روسیه و شکل‌گیری اتحاد جماهیر شوروی به همگان نشان داد که رهایی زنان تنها از دریچه‌ی انقلاب طبقه‌ی کارگر ممکن خواهد شد. سیاست‌های پی گرفته در اتحاد جماهیر شوروی دستِ‌کم تاثیر به‌سزایی در تحول وضعیت زنان از لحاظ حقوقی گذاشت. البته این سیاست‌ها تنها روی کاغذ پیگیری نشدند و جهت اجرایی شدن و یاری رساندن به ارتقای زنان کارگر و دهقان کارگروه‌های ویژه و هم‌چنین بازرسانی از خود کارگران و دهقانان برای نظارت بر آن‌ها تعیین شد.
انقلاب صنعتی اسپانیا در مقایسه با دیگر کشورهای اروپایی صنعتى شتاب کم‌تری داشت و چندان عمیق نبود. روند صنعتی شدن اسپانیا از اوایل سده‌ی نوزدهم شروع شد. به طوری که در سال 1864، سه میلیون و چهارصد هزار کارگر اسپانیایی وجود داشت که از این جمعیت 260 هزار نفرشان کارگران معدن، 150 هزار نفر کارگران صنعتی، 600 هزار نفر پیشه‌ور، و 2.39 میلیون نفر دهقانان فقیر و کارگران کشاورز بودند. تعداد کم کارگران بخش صنعت و اکثریتی که دهقان‌ها و کارگران کشاورز داشتند، بخشی از واقعیت موجود جنبش کارگری اسپانیا و ناشی از توسعه‌ی ناچیزِ صنعتی بود.