کشور ایران یکی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده آهن و فولاد در جهان است و سود سرشاری نصیب مالکان و سرمایهداران این بخش میکند؛ سودی که با استثمار هرچهبیشتر کارگرانی که در این بخش کار میکنند، میسر میشود. کارگران این بخش همواره به دلیل شرایط سخت کاری اعم از شیفتهای کاری طولانی، گردوخاک، عدم پرداخت بیمه و عدم رعایت ایمنی از سوی کارفرما در معرض خطرات کاری و جانی بودهاند. در این حین کارفرما از سر سودپرستی تمایلی به بهبود امنیت محیط کار ندارد و از دست دادن یا ندادن کارگر برایش اهمیت ندارد؛ زیرا انبوهی از کارگران بیکار جلوی در کارخانهها صف بستهاند و کارفرما میتواند هر لحظه که اراده کند بنا به تمایل خود کارگر دیگری استخدام کند.
کارگران معدن سنگ آهن آریا جنوب زرند در استان کرمان از 30 آذر تا 6 دی 1399 به مدت 7 روز در اعتراض به دستمزد کم و ساعت کار زیاد در معدن دست به تجمع زدند. کارگران در واقع معتقدند تناسب صحیحی میان ساعت کار و دستمزدشان برقرار نیست و با این میزان کار دستمزد کمی میگیرند. در مقابلِ مطالبهی یا کاهش ساعت کار یا افزایش دستمزد، کارفرما کارگران را تهدید به تعطیلی معدن کرده است و فرماندار قصد دارد با کدخدامنشی قضیه را حل کند.
مرگ ناشی از کار در معادن در رتبهی دوم حوادث ناشی از کار، پس از کارهای ساختمانی، است. کار در معدن علاوه بر تأثیرهای بلندمدتی که بر سلامت جسم و روان کارگر میگذارد، خطرهای حین کار بسیاری نیز دارد. از جملهی این خطرها ریزش تونل و مسدود شدن آن، حبس شدن افراد، سوختگی و مرگ است. انفجار گاز متان - که بیشترین تلفات را در معادن زیرزمینی داشته است - و همچنین انفجار مواد منفجره و لرزش ناشی از آن از مهمترین عوامل خطرساز در معدن برای کارگران است.
کارگران معادن ایران، بهویژه طی دو دههی اخیر، برای مقابله با تعرضات و بهرهکشیِ بیشرمانهی سرمایهداران، در مسیری پر فراز و نشیب، دست به اعتراض، تجمع و بعضاً اعتصاب زدهاند. گاه پیروزیهای کوچکی کسب کردهاند و اغلب شکست خورده و ناگزیر به کنج حفرهها و تونلهای معادن بازگشتهاند. شکستهایی که با سرکوب، بازداشت و بعضاً کشتار کارگران همراه بوده است. یاد و خاطرهی کارگران معدن مس خاتونآباد همچنان زنده است و رد شلاق بر تن کارگران معدن طلای آقدره همچنان خونین. این است بهایی که کارگران برای پیگیری حقوق خود باید بپردازند. در این گزارش، هرچند ناقص و کوتاه، خواهیم کوشید به بررسی مبارزات کارگران معادن در ایران و فراز و نشیبهای آن پرداخته و به جمعبندی مهمترین مطالبات مبارزات…