مبارزات کارگران چاپ‌خانه‌های تهران در کنار باراندازان و ماهی‌گیران انزلی و تلگراف‌چیان تبریز از اولین تجربه‌های مبارزات طبقه‌ی کارگر در ایران به‌شمار می‌آید. در بازه‌‌ی هفده ساله‌‌‌ی 1286 تا 1303، گستره‌‌ی متنوعی از مبارزه‌ی اقتصادی تا سیاسی توسط کارگران چاپ‌خانه‌های تهران انجام شد. اولین اتحادیهی کارگری در ایران نیز در سال 1286 با تلاش کارگران این صنف به وجود آمد. تا سال 1300 که اتحادیهی مرکزی کل کارگران تهران متشکل از 16 اتحادیه شکل گرفت، کارگران چاپ‌خانه همیشه از فعال‌ترین کارگران مبارز بودند.
متن پیشِ رو گزارش و تحلیلی است از اعتصاب کارخانه‌ی لیلاند مورتورز که یکی از کارخانه‌جات مهم در صنعت خودروسازی ایران پیش از انقلاب 1357 بوده است. این گزارش توسط «سازمان پیکار در راه آزادی طبقه‌ی کارگر» در دی ماه 1357 منتشر شده است. در اواخر مهرماه همان سال این اعتصاب شروع و با پیروزی کارگران و برآورده شدن تمام خواسته‌های اقتصادی‌شان به اتمام می‌رسد.
حدود 50 میلیون نفر به اعتصاب دوروزه‌ی هند در هفته‌ی گذشته پیوستند؛ اعتصابی علیه سیاست‌های نئولیبرال و ضد کارگری دولت. کارگرانِ بانک‌ها، کارخانه‌ها و حمل‌و‌نقل عمومی ارائه‌ی خدمات را در شش ایالت بزرگ مختل کردند. در این متن ابتدا به اعتراضات اخیر می‌پردازیم. و سپس برای فهم بستر مبارزاتی هند، به اعتصابات سال گذشته و زمینه‌ی آن نگاهی می‌اندازیم. ضروری است که در متونی دیگر به اجرای سیاست‌های نئولیبرالی در هند و تاریخ مقاومت کارگران در برابر آن بیشتر بپردازیم و بیاموزیم.
در تاریخ ششم آبان ماه 1287 خورشیدی، مصادف با بیست و هشتم اکتبر 1908 میلادی، یکی از آموزنده‌ترین مبارزات کارگران در تاریخ مبارزه‌ی طبقاتی در ایران اتفاق افتاد. در حدود 150 نفر از کارگران دباغ تبریز، از سه دباغ‌خانه، برای افزایش دستمزد و بهبود شرایط طاقت‌فرسای کار، دست به اعتصاب زدند. این اعتصاب در زمان تشدید تضاد منافع دول امپریالیستی در ایران، به ویژه امپریالیسم بریتانیا و روسیه‌ی تزاری در ایران اتفاق می‌افتاد. در این گزارش کوتاه نگاهی به این رخداد تاریخی می‌اندازیم.
از ضروریات یک اقدام متحد و فعالیت اتحادیه‌ای جهت پیش‌برد مبارزه در راستای منافع طبقاتی، دادن ترتیبی برای تشکیل صندوق‌های اعتصاب کارگران است. این صندوق می‌باید توسط خود کارگران آن حوزه شکل بگیرد و با حاصل دسترنج خود آنان تأمین شود. هر کارگری از اتحادیه یا محیط کار مشخص، حق عضویت ماهانه‌اش را به صندوق پرداخت می‌کند تا برای وضعیت‌های اضطراری کارگران به مصرف برسد و بهتر بتوانند بر مشکلات پیش‌روی‌شان فایق بیایند و امکانی برای رشدشان باشد. در جایی که اتحادیهی کارگری وجود ندارد این کار خود می‌تواند مبنایی برای فعالیت اتحادیه به حساب آید.
«اسماعیل» با لباس فرمِ کارخانه تنها در صحنه مشغولِ تعمیرِ بخشی از یک دستگاهِ عظیم است. یک جعبه ابزار در کنارش دارد و با ابزارآلاتِ مختلف در حالِ کار است. «صابر»، یکی دیگر از کارگران با همان لباس فُرم وارد می‌شود. صابر: (کمی لوده و شوخ و شنگ) چطوری اسمال‌آقا؟ اسماعیل: (صابر را می‌بیند. امّا به کارش ادامه می‌دهد) قربونت صابرجان. تو چطوری؟ خوبی؟ صابر: خوب که خوبم. ولی از خوب بودنِمون دیگه هیچ خیری در نمیاد
در این نوشتار پای صحبت یکی از کارگران پیمانیِ شاغل در صنایع نفت جنوب نشسته‌ایم که در اعتصاب گسترده‌ی کارگران نفت، گاز و پتروشیمی ایران در سال ۱۴۰۰ که به کمپین یا اعتصاب بیست-ده معروف شد شرکت داشته است. او اعتصاب گسترده‌ی امسال را نتیجه‌ی رشد و بالغ‌تر شدنِ مبارزه‌ی کارگران نفت و در ادامه‌ی اعتراض‌های سال‌های پیشین می‌داند، و از سویی دیگر به نقاط ضعفی اشاره می‌کند که سبب شد این اعتصاب با وجود گستردگی نتواند به هدف‌های خود دست یابد. با هم صحبت‌های او را می‌خوانیم.
شاید پیش آمده باشد که در محله‌تان از جلوی مغازه‌ها، سالن‌ها و پارکینگ‌های زیادی بی‌تفاوت رد شده باشید که اغلب بر درب ورودی آن‌ها پرده‌ی سفیدی کشیده شده است. از دور صدای همهمه‌ای به گوش می‌رسد که خبر از وجود جمعیتی مشغول به کار در آن می‌دهد. بگذارید قدری به این مغازه‌ها و سالن‌ها نزدیک‌تر شویم. صدایی مانند کوبیدن چیزی تبدیل به پس‌زمینه‌ی صحبت‌های آنان می‌شود؛ همچنین صدای کودکانشان (که با خود به سر کار آورده‌اند)، صدای موسیقی و کمی هم حرف‌های کاری مانند دستمزد، بیمه و دردهای ناشی از سختی کار. این مغازه‌ها و سالن‌هایی که در مسیر رفت‌وآمدهای روزانه‌ی ما قرار گرفته و بی‌تفاوت از جلوی‌شان رد می‌شویم کارگاه‌های قالی‌بافی‌اند که روزانه زنان و مردان زیادی به این…
چند روز است اعتصاب کارگران شرکت‌های پیمانکاری در پروژه‌های نفت و گاز و پتروشیمی شروع شده است. اعتصابی با نامِ کمپین 1400 یا بیست-ده (بیست روز کاری - ده روز استراحت و مرخصی) که کارگران پراکنده شده در بخش‌های گوناگونِ پروژه‌ها را برای درخواست‌های مشخص و مشترکِ کارگری‌شان به اعتصابی هماهنگ دعوت کرده است. کمپین توانسته این حربه‌ی سرمایه‌دارانه که کارگران را در پیمان‌های مختلف و با پیمانکارهای گوناگون سرگردان کرده، پس بزند و آن‌ها را متحد کند. همان‌طور که آن‌ها در ساعت‌کاری و سطحِ استثمار و شرایطِ سختِ کاری یکسان هستند، امروز در اعتراض به این شرایط متحد شده‌اند. چرا که کارگران فقط به طور متحدانه می‌توانند ایستادگی کنند. درود بر شما.
داستان کوتاه اعتصاب، نوشته‌ی منصور یاقوتی، ضمن بیان مسائل عمده‌ی طبقه‌ی کارگر و ناتوانی‌های آنان، راه را یکسره بر امید و مبارزه‌ی طبقاتی نمی‌بندد و در ژرفای خود راه را برای فردایی روشن ترسیم می‌کند. فردایی که در آن نادعلی و نادعلی‌ها پوسته‌ی ترک‌خورده را به کناری می‌زنند و با گام‌هایی محکم‌تر این مسیر را به سوی پیروزی طی می‌کنند.