گزارش

کارگران کارخانه ساسان در پاسخ به این پرسش که «چرا اعتراضی نمی‌کنید؟» می‌گویند: «فایده‌ای ندارد، همه‌مان را هم اخراج کنند باز تن به خواسته‌ی ما نمی‌دهند. اینجا جای ماندن نیست که بخواهی چیزی را عوض کنی، همه دنبال نفع خودشان هستند، قرار اعتصاب گذاشتیم اما بچه‌ها جاخالی دادند و یکی دو نفر نقره‌داغ شدند و...» ناامیدی از تغییر وضع فلاکت‌بار کاری‌ـ‌معیشتی و عدم اعتماد به‌نفس و اتحاد میان کارگران و در عین حال سیستم سلسله‌مراتبی که به رقابت میان کارگران دامن می‌زند، موجب تعمیق و تشدید گرایش به تخریب شخصیت کارگران نسبت به هم‌طبقه‌ای‌های خود و خودشیرینی آنان برای بالادستی‌ها به منظور کسب ترفیع شغلی می‌شود. در کارخانه‌هایی که مانند ساسان، فضای مطالبه‌گری و مبارزه‌ی صنفی در جریان نیست، باید…

تنها 52.5 درصد کارگران ساختمانی بیمه هستند و 47.5 درصد کارگران فاقد بیمه هستند. کارگران تنها در صورتی می‌توانند از بیمه‌ی تأمین اجتماعی استفاده کنند که پروانه‌ی مهارت کسب کرده باشند، قرارداد کاری داشته باشند و حق بیمه بپردازند. بخش وقیحانه و بی‌شرمانه‌ی ماجرا اما آن‌جا است که بسیاری از کارفرمایان، کارگران ساختمانی را بدون قرارداد به کار می‌گیرند. تازه این موضوع تنها شامل بخش قانونیِ نیروی کار است و قریب به اتفاق کارگران ساختمانیِ مهاجر در این آمار حضور ندارند. با این اوصاف، کارگر بدون قرارداد، نمی‌تواند تقاضای بیمه کند و باید بدون بیمه به کار خود ادامه دهد. می‌توان فهمید که چگونه این قوانین، تماماً به‌نفع سرمایه‌داران کار می‌کند و دست کارگران به جایی نمی‌رسد.

اشرافیت کارگری با زندگی و دغدغه‌های کارگران آشناست؛ خودش روزی مثل یک کارگر عادی زندگی کرده و طعم گرسنگی را چشیده است. او به خوبی می‌داند که تا کجا و چگونه باید کارگران را تحت فشار قرار داد. مانع متحد شدن کارگران می‌شود و رقابت را بین کارگران دامن می‌زند. از صحبت‌های یواشکی کارگران باخبر است و می‌داند کجا باید محمود را راضی کند تا سرِ کیسه را شل کند؛ تا گرفتار خشمِ توفانی کارگران نشوند. بهترین لقب برای عمو‌بهرام را کارگران بارچین برای یک اشرافیت کارگری انتخاب کرده‌اند: بهرام لجن.

کارگران در سال جدید با افزایش حدود بیست درصدی دستمزد خود مواجه شدند. این افزایش در میزان دستمزدی که خودش بسیار پایین‌تر از حداقل‌های مورد نیاز و رشد تورم است، کارگران را در شرایط دشوارتری نسبت به سال قبل قرار می‌دهد. لذا طبیعی است که با مقاومت پراکنده یا متحد کارگران کارخانه‌ها و رسته‌های مختلف مواجه شود.

هر روزه در آگهی‌های استخدامی، با عباراتی از قبیل «به یک کارگر ساده‌ی فروش نیازمندیم» مواجه می‌شویم. از نتایج سیستم سرمایه‌داری، طبقه‌ای در جامعه است که خود، هیچ‌گونه مالکیتی بر ابزار تولید دارد و تنها مالک نیروی کارشان هستند. لذا، این طبقه برای امرار معاش، ناچار به فروش نیروی کار خود به کسانی می‌شود که مالک ابزار تولید و هم‌چنین سرمایه هستند (یعنی طبقه‌ی سرمایه‌دار) تا شاید بتوانند از این طریق به رفع نیازهای اولیه‌ی خود بپردازند و بقای حیات خود و خانواده‌شان را موجب شوند. اما در ادامه می‌بینیم که این طبقه از جامعه (طبقه‌ی کارگر) برای رفع همین نیازهای اولیه، با چه مصائب و دشواری‌هایی دست و پنجه نرم می‌کند.

کمک‌پرستاران به‌عنوان کارگران بخش درمان کارهایی را انجام می‌دهند که به ظاهر ساده است، اما بخش عظیمی از کارهای به‌لحاظ بدنی سخت و طاق فرسا را همین کمک‌پرستاران انجام می‌دهند. افزون بر این، معمولاً کمک‌پرستاران بخشی از وظایف پرستاران را نیز بر عهده دارند. بیمارستان‌های خصوصی کمک‌پرستاران را که از حقوق و مزایای پایین‌تری برخوردارند به‌جای پرستارها استخدام می‌کنند. این‌ها فقط بخشی از مشکلات کمک‌پرستاران است که در این گزارش به آن‌ها پرداخته شده است.

سال‌هاست سرمایه‌داران با تکرار جمله‌ی «کارگر ایرانی که درست و حسابی کار نمی‌کند» کارگران را تحقیر می‌کنند. صحت‌سنجی ایمان سرمایه‌داران به حرف‌های خودشان کار سختی نیست. کافی‌ست کارگران به هر دلیلی یک روز سر کار حاضر نباشند تا ببینید آیا ایشان به هر دری خواهند زد تا اوضاع به همان به قول خودشان «درست و حسابی کار نکردن» برگردد یا نه؟ در این قبیل آسمان ریسمان بافتن‌ها همواره مثال «باتعهد» کار کردن ژاپنی‌ها و کره‌ای‌ها هم مانند چماقی بر سر کارگران ایرانی فرود می‌آید. رابطه‌ی کارگر و سرمایه‌دار وقتی عیان‌تر از همیشه می‌شود که کارگران سعی کنند با ایجاد اتحاد و یکپارچگی مطالباتی از قبیل دستمزد را یک‌صدا طلب کنند و در راستای تحقق این خواسته دست به اعتصاب یا…

مشارکت فعال پرستاران و دیگر کارگران حوزه‌ی بهداشت و درمان در اعتصابات اخیر چشمگیر بود. در هفته‌ی دوم ژانویه‌ی 2023 بیش از 7000 پرستار شاغل در دو بیمارستان بزرگ شهر نیویورک به نام‌های مرکز پزشکی مانتفیور و بیمارستان ماونت ساینای، اعتصابی سه روزه را سازماندهی کردند. خواسته‌ی پرستاران اعتصابی افزایش حقوق و افزایش استخدام پرستاران دیگر به علت شدت کار طاقت‌فرسای ایشان بود. به گفته‌ی نمایندگان ایشان برخی پرستاران در مدت شیفت‌های طولانی خود فرصتی برای غذا خوردن یا دستشویی رفتن ندارند. این روایت‌ها برای کارگران و پرستاران ایرانی که توحش سرمایه را با پوست و گوشت خود تجربه کرده‌اند البته که آشناست.

روز 18 بهمن 1357، کارگران و دانشجویان در رستوران کارخانه صنعتی جنرال اجتماع کرده و کارگران خواسته‌های خود را مطرح کرده و مدیرعامل و صاحب کارخانه را احضار کردند. کارگرانْ مدیرعامل (شیرخدایی) را برای پاسخ‌گویی به کارخانه آوردند. وی در ابتدا حاضر به پرداخت فقط 120 هزار تومان بود و پس از ساعت‌ها گفتگو و افشاگری از جانب کارگران به هیچ‌وجه حاضر به عقب‌نشینی نبود. آن‎ها برای رسیدگی به دزدی‌هایی که ضمن تبدیل قسمت سرویس به تولید انجام شده بود، مدیرعامل قسمت سرویس (شاپور ادریساوی) را از کارخانه‌اش به جلسه آوردند. کارگران قسمت سرویس نیز پشتیبانی کامل خود را از کارگران جنرال صنعتی اعلام می‌کنند. صاحب کارخانه (عنایت بهبهانی) پس از مطلع‌شدن از جریانْ مخفی شده و کارگران با وجود…