مصایب استثمار شدن
15 خرداد 1404
دی ماه امسال، با ورود به فصل امتحانات مدرسه‌ها و حضوری شدن امتحانات، آسیب تحصیلی دانش‌آموزانی که در کلاس‌های غیرحضوری، و به‌خصوص در کلاس‌های «شاد» به تحصیل پرداخته‌اند، شکل عریان‌تری به خود گرفته است. دانش‌آموزانی که بعد از حدود دو سال تحصیل غیرحضوری امروز توانایی حضور در امتحانات حضوری را ندارند و هر قدر هم که امتحانات ساده برگزار می‌گردد، باز هم برای ایشان بسیار سخت است که حتی نمره‌ی قبولی را دریافت کنند! قطعاً یک بررسی از وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان خبر از فاجعه خواهد داد! اما آیا باید تمام تقصیرها به گردن کرونا بیافتد؟!
انقلاب اکتبر 1917 در روسیه و شکل‌گیری اتحاد جماهیر شوروی به همگان نشان داد که رهایی زنان تنها از دریچه‌ی انقلاب طبقه‌ی کارگر ممکن خواهد شد. سیاست‌های پی گرفته در اتحاد جماهیر شوروی دستِ‌کم تاثیر به‌سزایی در تحول وضعیت زنان از لحاظ حقوقی گذاشت. البته این سیاست‌ها تنها روی کاغذ پیگیری نشدند و جهت اجرایی شدن و یاری رساندن به ارتقای زنان کارگر و دهقان کارگروه‌های ویژه و هم‌چنین بازرسانی از خود کارگران و دهقانان برای نظارت بر آن‌ها تعیین شد.
چرا کارگران با کار 12 ساعته در شبانه‌روز و حتی داشتن کار دوم، هر سال باز هم شکاف میان هزینه‌ها و درآمدشان بیشتر می‌شود؟ در حالی که کارخانه‌دار هر سال زمین‌های اطراف را به کارخانه ضمیمه می‌کند و دستگاه‌های جدیدی در آن نصب می‌کند. کارخانه‌دار علاوه بر گسترش کارخانه‌ی خود به تجارت نیز وارد می‌شود و هم‌چنین در شاخه‌های تولیدی دیگر نیز سرمایه‌گذاری می‌کند. این اختلاف از چه ناشی می‌شود که کارگران از حاصل کار و زحمت خود ثروتی نصیبشان نمی‌شود؟ در حالی که، سرمایه‌دار بدون کار و زحمت هر سال بر ثروتش افزوده می‌شود و خود و خانواده‌اش در تفریحات وصف‌ناشدنی غرق شده‌اند.
از دو سه سال پیش که مدارس با تعطیلی طولانی مدتی برای آلودگی هوا روبه‌رو شدند، اولین زمزمه‌های چنین قراردادهایی به گوش شنیده شد. به طوری که اولین شکل قراردادهای بعد از آن، تعطیلی بالاتر از یک هفته در ماه را شامل حقوق نمی‌کرد. اما همین موضوع وقتی با مقاومت تشکل‌یافته‌ی معلمان روبه‌رو نشد با پیش‌رَوی بعدی سرمایه همراه شد. در صورتی‌که در قانونِ کار به طور مشخصص آمده است که برای تعطیلات رسمی باید دستمزد پرداخت شود! چرا که هنگامِ گرفتن شهریه از اولیاء مدارس، شهریه را تمام و کمال و برای تمام جلسات می‌گیرند. پس اگر در چنین شرایطی با شما جلسه‌ای حساب می‌کنند، در واقع دستمزد پرداخت شده‌ی شما توسط اولیاء دانش‌آموزان را سرمایه‌دار مدرسه بی آن…
سال‌ها است طرحی با عنوان طرح «معلم تمام‌وقت» به اشکال مختلف بر زبان مجلسی‌ها و وزیران آموزش و پرورش شنیده می‌شود. این طرحِ ضدِکارگری قصد دارد تا گام دیگری برای استثمار حداکثری نیروی کار معلمان بردارد. اما این طرح چون «رعدی در آسمان صاف» اتفاق نیفتاده است. درک درست طرح زمانی میسر می‌گردد که روند پیش‌روی دولت تا رسیدن به این طرح را دنبال کنیم. طی این سال‌ها، با طرح‌های مختلف از جمله افزایش جمعیت کلاس‌ها، خرید خدمات آموزشی، حق‌التدریسی، طرح معلم تمام‌وقت، استفاده از بازنشستگان و به‌کارگیری نیروهای آزاد، سعی در جبران کمبود معلم داشته‌اند. این پرهیز از استخدام، با موج‌های بزرگِ بازنشستگی، منجر به بحرانی با عنوان کمبود نیروی کار معلمی در مدارس شده است. طوری‌که برگزاری متمادی…
کشاورزان هند در سه نسل گذشته همواره در یک جنگ فرسایشی با شرکت‌های مختلف برای از دست ندادن حداقل‌های زندگی خود بوده‌اند؛ از کمپانی هند شرقی تا UCC تا مونسانتو و کارگیل. برای همین وقتی پارلمان هند با عجله این قوانین را تصویب کرد، کشاورزان دقیقا می‌دانستند که چه چیزی در انتظارشان است؛ قوانینی که قرار است کشاورزی هند را زیر و رو کند و زندگی نزدیک به 70 درصد مردم هند را تحت تاثیر قرار دهد.
در خبرها آمده بود که دختری اهوازی در زیر عمل جراحی زیبایی جان خود را از دست داده است. دختری 19 ساله و تازه‌وارد به دانشگاه با - حتماً - کلی آمال و آرزو. احتمالاً با خودش فکر می‌کرده که حالا که دانشگاه‌ها قرار است بعد از نزدیک دو سال تعطیلی به خاطر کرونا باز شود و وی پا به آن بگذارد، بهتر است با چهره‌ای زیباتر این کار را بکند. پس گزینه‌ی عمل جراحی زیبایی را انتخاب می‌کند. منتها همه‌چیز خوب پیش‌نمی‌رود و به دلیل تزریق بیش از اندازه‌ی داروی بیهوشی، دخترک می‌میرد. یعنی فردی در عنفوان جوانی که تازه پا در مسیر اصلی زندگی‌اش می‌خواسته بگذارد، با هدف زیباتر شدن و مقبول‌تر بودن، می‌میرد.
«اتحاد» معمولاً همراه با کلمات دیگری چون «انسجام»، «همدلی» و «یکپارچگی» می‌آید و جزء برجستگی‌های عمل انسانی قلمداد می‌شود. به‌گونه‌ای که کمتر جریان فکری‌ای را می‌بینیم که در ستایشِ اتحاد سخن نگفته باشد. خود این موضوع باعث شده که تا حدی اتحاد، به عنوانِ امری پسندیده، بدیهی قلمداد شود و نیاز به بررسی دقیق‌تری در مورد آن حس نشود. اولین چیزی که ما را در این زمینه مشکوک می‌کند، همین گستردگیِ استفاده از مفهوم «اتحاد» است. اما آیا بدون بررسی دقیق‌تر و حساسیت‌های طبقاتی لازم می‌توان مهر تأیید بر آن زد و بی‌چون و چرا بر مثبت بودن آن تأکید کرد؟ کارگران برای تأمین منافعشان به کدام اتحاد نیاز دارند: اتحاد طبقاتی یا اتحاد سراسری؟
در سالیان اخیر گستردگی و عمق رنج‌ها و مصائبی که بر زحمتکشان و کارگران جهان رفته به سطحی تحمل‌ناپذیر رسیده است. به گونه‌ای که اعتصابات، شورش‌ها و تظاهرات کارگران و زحمتکشان به جزء انکارناپذیری از واقعیت زندگی روزمره در جوامع مختلف بدل گشته است. اعتراضات چندصد هزار نفره در شیلی و اعتراضات جلیقه زرد‌ها در فرانسه علیه افزایش قیمت حمل و نقل عمومی، اعتصابات چند ده میلیونی کارگران و کشاورزان در هند و جنبش سیاهان در آمریکا، نمونه‌هایی از هزاران اعتصاب و اعتراضِ در جریان‌اند که حتماً اخبار آن‌ها به گوش من و شما هم رسیده است.
کارگران شهرداری از جمله کارگرانی هستند که بیشترین سطح استثمار به آن‌ها تحمیل می‌شود. سختی کار فوق‌العاده و کمترین دستمزد بیان‌گر این استثمار است. نظافت شبانه‌ی خیابان‌ها را در نظر بگیریم: شیفت کار این کارگران همواره شبانه است. ابزار کار آن‌ها با وجود پیشرفت‌های تکنولوژیک جاروهای دستی است. در طول ساعات کار به دور از همکاران و به صورت انفرادی کار می‌کنند. همیشه خطر تصادف با خودروها برای‌شان متصور است. هیچ نوع مهارتی که باعث پیشرفت شغلی‌شان شود برای‌شان مهیا نیست. این‌ها تنها گوشه‌ای از سختی کار فوق‌العاده‌ی این کارگران است.