بیمه بیکاری، از جمله خدماتی است که سازمان تامین اجتماعی باید در صورت بیکاری غیرارادی به کارگران ارائه کند. مقرری بیمه‌ی بیکاری از حقوقی است که سازمان تامین اجتماعی متعهد به پرداخت آن شده و به نظر می رسد که یکی از مهم‌ترین فایده‌های بیمه اجباری به نسبت اختیاری، همین مقرری بیکاری باشد.
از اسفند ۹۸ و با شیوع بیماری کرونا بسیاری از کارگران در بخش‌های مختلف اقتصادی بیکار شدند. بر اساس اعلام مرکز آمار ایران در فصل بهار سال ۹۹، یک‌و‌نیم میلیون نفر بیکار شدند. بر اساس اعلام وزارت کار حدود ۹۰۰ هزار نفر تا ابتدای خرداد ۹۹ برای دریافت بیمه‌ی بیکاری کرونا ثبت نام کرده‌اند و از این تعداد ۷۲۰ هزار نفر واجد شرایط دریافت بیمه‌ی بیکاری تشخیص داده شده‌اند.
نباید فراموش کرد که بسیاری از کارگرانی که در اثر کرونا بیکار شده‌اند تحت پوشش بیمه‌ی بیکاری نبوده و در این آمار به حساب نیامده‌اند و بیمه‌ی بیکاری کرونا را نیز دریافت نکرده‌اند. برای نمونه کارگران کارگاه‌های کوچک و واحدهایی مثل رستوران‌ها به این دلیل که تحت پوشش بیمه‌ی تأمین اجتماعی نبوده‌اند، نتوانسته‌اند برای دریافت این مقرری ثبت‌نام کنند. به علاوه مبلغی که به عنوان بیمه‌ی بیکاری دوران کرونا پرداخت شده به طور رسمی اعلام نشده و گزارشهای خبری حاکی از آن است که بعضی از کارگران مبالغی بین دویست تا پانصد هزار تومان برای اسفند ماه ۹۸ دریافت کرده‌اند.
در جدول زیر آمار بیکاری در دوران کرونا در استان‌های مختلف بنا به گزارشهای منتشر شده در خبرگزاری‌های رسمی کشور آمده است (ستون‌های خالی نشان‌دهنده‌ی این است که آمار مربوط به آن ستون و استان را در اختیار نداشته‌ایم).
البته بنابر اعلام مسئولان وزرات کار، بیمه‌ی بیکاری دوران کرونا تنها بازه‌ی زمانی ۱۰ اسفند ۹۸ تا پایان اردیبهشت ۹۹ را دربرمی‌گیرد. پس از اردیبهشت ماه، هر کارگری که بیکار شود یا بیکاری او ادامه پیدا کند باید مطابق با قوانین عادی بیمه‌ی بیکاری برای دریافت مستمری بیمه‌ی بیکاری اقدام کند. در این مطلب به این می‌پردازیم که شرایط دریافت مقرری بیمه‌ی بیکاری چیست و کارگران چگونه می‌توانند برای دریافت این مقرری اقدام کنند.
تعریف بیمه بیکاری
بیمه بیکاری، از جمله خدماتی است که سازمان تامین اجتماعی باید در صورت بیکاری غیرارادی به کارگران ارائه کند. مقرری بیمه‌ی بیکاری از حقوقی است که سازمان تامین اجتماعی متعهد به پرداخت آن شده و به نظر می رسد که یکی از مهم‌ترین فایده‌های بیمه اجباری به نسبت اختیاری، همین مقرری بیکاری باشد.
دریافت بیمه بیکاری منوط به رعایت ضوابطی است که در این نوشته به آن اشاره می‌کنیم. توجه داشته باشید که دریافت این نوع خدمات از سازمان تامین اجتماعی، ربطی به این که شما در داخل یا خارج از کشور برای کارفرمای خصوصی مشغول به کار باشید، ندارد. مهم آن است که مشمول شرایط و ضوابط دریافت این مقرری بوده و در اسرع وقت، برای دریافت آن اقدام کنید.
بیمه بیکاری به چه کارگرانی تعلق می گیرد؟
بیمه بیکاری بیمه‌ای است که به کارگری که بدون میل و اراده خود بیکار شده و آماده به کار باشد، تعلق می‌گیرد.
- کارگرانی که به علت تغییرات ساختار اقتصادی محل کارشان بیکار شده‌اند.
- کارگرانی که هنوز قراردادشان تمام نشده است و کارفرما آنان را اخراج می‌کند.
- کارگرانی که بر اثر حوادثی چون سیل، زلزله، جنگ یا آتش سوزی بیکار شوند.
- کارگران فصلی فقط اگر در زمان فصل کار اخراج شوند و بیکاری آنها غیرعمد تشخیص داده شود .
در تمامی موارد ذکر شده کارگر بدون میل و اراده یعنی به صورت غیرعمدی بیکار شده است.
لازم به ذکر است طبق قانون بیمه بیکاری، کارگرانی که به دلیل قصور در انجام وظایف محوله و یا نقض آیین‌نامه‌های انضباطی کارگاه توسط کارفرما اخراج شده باشند مستحق دریافت مقرری بیمه بیکاری نخواهند بود. (البته در موارد زیادی دیده شده است که کارفرما کارگران را در شرایط نامساعدی قرار می‌دهد و به سمتی می‌برد که نهایتا کارگران خودشان مجبور به ترک کار شوند و اگر کارگر نرود کارفرما نهایتا با این ادعا که «باعث بی‌انضباطی در محل کار شده‌ای» یا ادعاهای مشابه، اقدام به اخراج کارگر می‌کند. در چنین شرایطی کارگر می‌تواند شکایت کند که بر اثر فشارهای کارفرما بی‌انضباطی صورت می‌گرفته است و نیت کارفرما تلاش برای ترک کار از سمت کارگر بوده است که اگر این اثبات شود مشمول قانون بیمه بیکاری می شود.)
تشخیص عمدی یا غیرعمدی بودن بیکاری، بر عهده‌ی کمیته‌ای متشکل از نمایندگان سازمان تأمین اجتماعی و اداره کار و امور اجتماعی محل اشتغال بیمه شده است.
بیمه بیکاری به چه کارگرانی تعلق نمی‌گیرد؟
- افرادی که بیمه‌ی آنها بیمه‌ی تامین اجتماعی نیست.
- افرادی که تبعه‌ی کشورهای خارجی هستند و ملیت آنها ایرانی نیست.
- کارگران مستمری بگیر بازنشسته و یا از کارافتاده‌ی کلی.
- کارگری که سابقه‌ی پرداخت بیمه‌اش از ۶ ماه کمتر باشد.
- افرادی که بیمه‌شدگان اختیاری هستند یعنی فرد خودش بیمه‌اش را پرداخت می‌کند.
- افرادی که صاحب حرفه یا شغل آزادند.
مدارک لازم برای دریافت بیمه بیکاری
- اصل و کپی قرارداد یک سال آخر کار یا رأی صادر شده
- عکس سه در چهار جدید (۴ قطعه)
- اصل و کپی مدرک تحصیلی یا مدرک فنی
- اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه
- اصل و کپی کارت ملی
- اصل و کپی گواهی کار از شرکت
- اصل و کپی کارت پایان خدمت (فقط برای کارگران مرد)
- کپی صفحه اول دفترچه بیمه
نکته‌ها
- امکان دارد در شهرهای مختلف به یک یا دو مدرک بیشتر نیاز باشد، مثلا ممکن است در یک شهرستان لازم باشد کارت بیکاری را از کاریابی دریافت کرد. در نتیجه قبل از هر چیزی، به محض اینکه کارگر بیکار شد (در صورت اتمام کار یا در صورت اخراج)، باید به اداره کار محل اشتغال خود مراجعه نماید تا روند گرفتن بیمه بیکاری طبق ضوابط آن شهرستان برایش توضیح داده شود.
- اگر گرفتن بیمه بیکاری بر اساس تمام شدن قرارداد باشد، (کارگر قراردادش تمام شده باشد و کارفرما عنوان کند که نیازی به حضور او ندارد و کارگر بخواهد برای بیمه بیکاری اقدام کند) باید کارفرما را متقاعد کند که «نامه‌ی عدم نیاز» به او بدهد و همچنین به او یادآور شود که دادن این نامه هیچ ضرری به او نمی‌رساند.
- نکته بسیار مهم: در «نامه‌ی عدم نیاز» کارفرما بایستی ذکر شود که از تاریخ …. نیازی به حضور شما در این شرکت نمی‌باشد. لازم است تاریخ فوق یک روز بعد از تاریخ قرارداد و آخرین روز ذکر شده در لیست بیمه باشد. به عنوان مثال اگر تا ۹۷/۱۰/۳۰ قرارداد دارید، در نامه قید شود از تاریخ ۹۷/۱۱/۱ نیازی به حضور شما در این مجموعه نمی‌باشد.)
- امکان دارد که کارگر در حالی که قراردادش تمام نشده است از کار اخراج گردد که در این صورت کارگر باید به اداره‌ی کار برود و شکایت خود را عنوان نماید. قابل ذکر است حضور در اداره کار و عنوان کردن اخراج شدن خود نشانی از اعلام بیکاری است.
- کارفرما موظف است که تا روزی که کارگر مشغول به کار بوده است بیمه‌اش را پرداخت نماید. یعنی اگر پایان دی ماه ۹۷ قرارداد به اتمام می‌رسد تنها تا پایان دی ماه لیست رد شود نه کمتر و نه بیشتر.
برای دریافت بیمه بیکاری چگونه اقدام کنیم؟
اولین اقدام رفتن به کاریابی یا اداره کار محل اشتغال خود می باشد.
با توجه به این که دولت قصد دارد امور غیرحاکمیتی را به بخش خصوصی واگذار نماید اقدام برای بیمه بیکاری در چند استان (تهران/سمنان/البرز/قزوین و …) به صورت آزمایشی به بخش خصوصی (کاریابی‌های مربوطه) واگذار شده که در ازای انجام این کارها و حتا مشاوره ساده‌ی از کارگر مستحق بیمه بیکاری، پول دریافت می‌کنند تا این مراحل را خود انجام دهند. ولی در بسیاری از استان‌ها همچنان باید به اداره‌ی کار مربوطه مراجعه کرد.
الزام ۳۰ روزه
یکی از مهم‌ترین مواردی که برای برقرار شدن مقرری ماهانه‌ی بیمه‌ی بیکاری ضرورت دارد، این است که اگر به هر دلیلی به صورت غیر ارادی از کار اخراج شده‌اید، نامه‌ی عدم نیاز از کارفرما دریافت کنید و در اختیار اداره‌ی کار استان محل اشتغال (نه محل سکونت) و یا کاریابی قرار دهید.
از زمان عدم اشتغال در کارگاه تا تسلیم‌نامه‌ی ممهور به مهر کارفرما به ادارات کار و تامین اجتماعی و یا کاریابی، نباید بیش از ۳۰ روز بگذرد. اگر این بازه‌ی زمانی رعایت نشود، شانس دریافت مقرری کاهش یافته و باید دلایل مستند و مستدل خود را برای توجیه و ترغیب کارشناسان این دو اداره، ارائه کنید. در هنگام مراجعه به اداره‌ی کار، فراموش نکنید که مدارک لازم (که در بالا ذکر شد) را حتماً به همراه داشته باشید.
شایان ذکر است، ایام استفاده از مقرری بیمه بیکاری جزو سوابق پرداخت حق بیمه کارگران به لحاظ بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت محسوب می‌شود.
چگونگی محاسبه مبلغ پرداختی بیمه بیکاری
میزان مقرری روزانه‌ی بیمه شده بیکاری معادل ۵۵ درصد متوسط مزد روزانه بیمه شده است. به مقرری افراد متاهل یا متکفل، تا حداکثر ۴ نفر از افراد تحت تکفل به ازای هر یک از آنها به میزان ۱۰ درصد حداقل دستمزد افزوده خواهد شد. در هر حال مجموع دریافتیِ مقرری‌بگیر نباید از حداقل دستمزد تعیین شده‌ی وزارت کار کمتر و از ۸۰ درصد متوسط مزد یا حقوق وی بیشتر باشد. خلاصه آن که، اگر بیمه‌ای که برای کارگر واریز شود بیمه‌ی کارگر ساده باشد مقرریِ دریافتی برابر با پایه حقوق تعیین شده از وزارت کار (بدون منظور کردن حق مسکن و خواربار) می‌باشد و چنان‌چه به عنوان کارگر ماهر بیمه رد شده باشد، ۸۰ درصد متوسط مزد روزانه‌ی او می‌باشد.
مقرری «بیمه بیکاری» بخشی از دستمزد خودِ کارگر است که در سال‌های اشتغال به حساب تامین اجتماعی واریز شده تا در زمان بیکاری، پیری یا از کارافتادگی بتواند از مزایای آن بهره‌مند شود؛ پس مقرری بیمه بیکاری، پرداخت از جیب خود کارگر به کارگر است.
مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری
مقرری بیکاری از روز اول بیکاری قابل پرداخت است. مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری، به جز در مواردی خاص، به سابقه‌ی پرداخت حق بیمه بستگی دارد. در قانون بیمه بیکاری، حداقل سابقه‌ی کار لازم برای دریافت بیمه‌ی بیکاری ۶ ماه ذکر شده است. ولی مشاهده شده که سازمان تامین اجتماعی در پرداخت بیمه‌ی بیکاری به کارگرانی با سابقه‌ی کار بیشتر از ۶ ماه و کمتر از یک‌سال هم مانع‌تراشی کرده است.
| مدت سابقه | مدت پرداخت بیمه‌ی بیکاری به کارگر مجرد | مدت پرداخت بیمه‌ی بیکاری به کارگر مجرد |
| از ۶ ماه تا ۲۴ ماه | ۶ ماه | ۱۲ ماه |
| از ۲۵ ماه تا ۱۲۰ ماه | ۱۲ ماه | ۱۸ ماه |
| از ۱۲۱ ماه تا ۱۸۰ ماه | ۱۸ ماه | ۲۶ ماه |
| از ۱۸۱ ماه تا ۲۴۰ ماه | ۲۶ ماه | ۳۶ ماه |
| بیش از ۲۴۰ ماه | ۳۶ ماه | ۵۰ ماه |
استثناء: افراد مسن مشمول قانون بیکاری که سنشان در زمان بیکار شدن ۵۵ سال یا بیشتر بوده و سابقه‌ی پرداخت ۱۰ سال حق بیمه دارند، می‌توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی از بیمه بیکاری استفاده کنند.
شرایط قطع مقرری بیمه بیکاری
در چه شرایطی مقرری بیمه‌ی بیکاری بعد از شروع پرداخت متوقف خواهد شد؟
- فرد بیمه شده، مجدد مشغول به کار شود و بیمه برایش واریز شود. اگر فرد در کارگاه دیگری مشغول به کار شود و اشتغال مجدد این فرد از طریق گزارش بازرسی بیمه یا به طرق دیگر مشخص گردد، مقرری بیمه‌ی بیکاری وی قطع خواهد شد.
- فرد بیمه شده‌ی بیکار، از شرکت در دوره های کارآموزی یا سوادآموزی که کاریابی به او پیشنهاد می‌دهد خودداری کند. در صورتی که فرد بدون عذر موجه در این دوره‌ها شرکت نکند، مقرری بیمه‌ی وی قطع خواهد شد.
- فرد بیمه شده‌ی بیکار، از قبول شغل تخصصی خود یا شغل مشابه که کاریابی به او پیشنهاد می‌دهد خودداری کند. در صورتی که طی مدت بیکاری فرد، از سوی اداره کار شغلی به او پیشنهاد شود که همانند شغل پیشین فرد یا مشابه آن باشد و فرد از اشتغال به این شغل اجتناب کند، مقرری بیمه وی قطع خواهد شد.
- فرد بیمه شده‌ی بیکار، مشمول استفاده از مستمری بازنشستگی یا از کارافتادگی کلی باشد. چنان‌چه فرد در حین دریافت بیمه بیکاری دچار حادثه یا بیماری‌ای شود که باعث از کار افتادگی او گردد، مقرری بیمه‌ی بیکاری قطع و بیمه‌ی از کارافتادگی به او تعلق می‌گیرد. همچنین اگر فرد در حین دریافت مقرری بیمه بیکاری به حد نصاب سن بازنشستگی برسد، مقرری بیمه بیکاری قطع و بیمه بازنشستگی به او تعلق می‌گیرد.
- فرد بیمه شده، با دریافت مزد ایام بلاتکلیفی به کار اولیه‌ی خود برگردد.
- مدت زمان تعیین شده برای پرداخت مقرری به بیمه شده خاتمه یابد (بر اساس جدول بالا).
- فرد بیمه شده فوت کند. در صورتی که بیمه شده فوت گردد، مستمری بیمه‌ی وی قطع خواهد شد و در صورت وجود افراد تحت تکفل و رعایت سایر مسائل قانونی، بیمه‌ی مستمری پس از فوت به بازماندگان پرداخت خواهد شد.
- عدم حضور در ادارات کار، تعاون و رفاه اجتماعی به منظور ثبت اثرانگشت و حضور و غیاب الکترونیکی.
- اگر در فرآیند پرداخت مقرری، مشخص شود که کارگر، به صورت ارادی و با تبانی با کارفرما، خواستار دریافت مقرری بیمه‌ی بیکاری شده است، طبق قوانین سازمان تامین اجتماعی با کارگر برخورد می‌شود.
سوالات متداول
۱. آیا کارگرانی که واجد شرایط دریافت مقرری بیمه‌ی بیکاری تشخیص داده می‌شوند، در پایان هر سال پاداش (عیدی) نیز به آنها تعلق می‌گیرد؟
خیر، هیچ گونه عیدی و پاداش به مقرری‌بگیران در طول دوره‌ی دریافت بیمه بیکاری تعلق نمی‌گیرد.
۲. چنان‌چه کارگری هنگام استفاده از مقرری بیمه بیکاری ازدواج نماید آیا مدت استحقاق وی نیز افزایش می‌باید یا صرفاً مبلغ مقرری تغییر می‌کند؟
به استناد ماده ۱۴ آئین‌نامه اجرایی شرایط بیمه بیکاری، در صورتی که در طول مدت دریافت مقرری بیمه‌ی بیکاری در تعداد افراد تحت تکفل تغییراتی حاصل شود، میزان و مدت استحقاق مقرری وی طبق مقررات بند «ب» ماده ۷ قانون محاسبه و پرداخت خواهد شد.
۳. آیا در زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری، می‌توان نسبت به تمدید دفترچه تامین اجتماعی اقدام کرد؟
بله. با مراجعه به همان شعبه تامین اجتماعی که کارفرما برای کارگر لیست رد می‌کرده می‌توان دفترچه تامین اجتماعی را تمدید کرد.
۴. آیا داشتن زمین زراعی قابل کشت و یا مستغلات مانند مغازه و … می‌تواند از مصادیق اشتغال مجدد محسوب شود یا خیر؟
در صورت اشتغال کارگر در زمین زراعی و یا موارد مشابه و در صورت پی بردن به این موضوع از سمت اداره کار، مقرری کارگر به علت اشتغال مجدد قطع می‌گردد. اما صرف داشتن زمین زراعی و یا تمکن مالی و داشتن سرمایه و مستغلات منجر به قطع مقرری نمی‌گردد.
۵. آیا در طول دوران اشتغال فقط یک بار می‌توان از مقرری بیمه‌ی بیکاری استفاده نمود؟
پرداخت مقرری بیمه‌ی بیکاری طبق جدولی که در بالا آمد (مطابق ماده ۷ قانون بیمه بیکاری) با توجه به سوابق پرداخت حق بیمه‌ی وی متفاوت است و بیمه شده می‌تواند در مراحل مختلف، مشروط به این که از سقف مدت استحقاق در آن جدول تجاوز ننماید در سنوات مختلف از مزایای بیمه‌ی بیکاری بهره مند گردد.
۶. وضعیت بیمه‌ی بیکاری کارگران فصلی به چه صورت می‌باشد؟
به استناد بند «۱» مصوبه ۷۰۰۳۷/۲۱۱۶۶ مورخ ۷۸/۱۲/۲۴ هیئت وزیران «کارگران فصلی در صورتی که در اثنای فصلِ کار بیکار شوند، مشمول استفاده از مقرری بیمه بیکاری خواهند بود».
۷. اگر کارگری با قرارداد مدت موقت در حین قرارداد اخراج گردد و با کارفرما سازش و تسویه حساب کند، آیا مشمول برقراری مقرری بیمه بیکاری می‌گردد؟
برابر ماده ۲۵ قانون کار هیچ‌کدام از طرفین قرارداد کار موقت (کارگر و کارفرما) به تنهایی حق فسخ قرارداد را ندارند و مطابق دستورالعمل شماره ۱۹۴۲۲ مورخ ۷۳/۴/۲۲ موضوع وحدت رویه اجرای بیمه بیکاری، چنان‌چه کارگر و کارفرما رأسا مبادرت به سازش نمایند کارگر از شمول دریافت بیمه بیکاری خارج می‌شود.
۸. برابر تفاهم‌نامه مشترک ۱۱۸۷۳۹ مورخ ۱ اسفند ۸۴، داشتن حداقل یک سال سابقه در آخرین کارگاه الزامی است ولی در برخی موارد این موضوع درمورد همه‌ی کارگران دائم و اثنای قرارداد یکسان تلقی می‌گردد. آیا بر اساس این تفاهم نامه کارگران با قرارداد مدت موقت که سابقه‌ی کارشان در آخرین کارگاه کمتر از یک سال باشد از شمول بیمه‌ی بیکاری خارج می‌شوند؟
داشتن حداقل یک سال سابقه در آخرین کارگاه طبق تفاهم نامه مشترک صرفاً مربوط به کارگرانی است که قرارداد موقت ایشان پایان یافته است و این مسئله در مورد کارگری که در حین قرارداد اخراج شده و یا قرارداد دائمی دارد صدق نمی‌کند. طبیعتاً در خصوص این کارگران بر اساس ماده «۶» قانون بیمه بیکاری عمل خواهد شد.
۹. کارگران شاغل در کارهای با ماهیت غیردائم مانند پروژه‌ها و فعالیت‌های عمرانی که در پایان کار و یا اتمام بخشی از آن به دلیل عدم نیاز، بیکار می‌شوند آیا مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری می‌گردند؟
به استناد بند «۱» تفاهم نامه مشترک ۱۱۸۷۳۹، کارگران شاغل در کارهای با ماهیت غیردائم (مانند پروژه‌ها، فعالیت‌های عمرانی و نظایر آن) که در پایان کار، قرارداد و یا اتمام بخشی از کار به عنوان عدم نیاز بیکار می‌گردند مشمول شرایط بیمه‌ی بیکاری نخواهند شد.
۱۰. اگر کارگر بدون قرارداد مشغول به کار باشد، آیا می‌تواند برای دریافت بیمه‌ی بیکاری اقدام کند؟ آیا در این شرایط گرفتن نامه‌ی عدم نیاز از کارفرما ضروری است؟
اگر کارگر قرارداد کار ندارد نیازی به نامه‌ی کارفرما نیست. کارگر می‌تواند به اداره‌ی تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه کند و در مورد عدم بیمه کردن خود توسط کارفرما و نداشتن قرارداد کار شکایت نماید، زیرا بیمه نمودن کارگر از تکالیف قانونی کارفرما و قابل پیگیری توسط کارگر است. همچنین در صورت بیکاری در پایان قرارداد کار، چنان‌چه کارفرما از ارائه‌ی نامه‌ی عدم نیاز امتناع می‌کند، کارگر می‌تواند از طریق طرح دادخواست در مراجع حل اختلاف اداره‌ی کار محل مطالبات خود را پیگیری نماید. در موارد فوق بهره‌مندی از مزایای بیمه بیکاری منوط به رأی مراجع حل اختلاف کار است.
۱۱. آیا اگر در پرداخت بیمه وقفه‌ای باشد، امکان استفاده از بیمه بیکاری نیست؟
چنان‌چه یک سال آخر بیمه به صورت پشت سر هم پرداخت شده باشد، با رعایت سایر شرایط قانون و مقررات، مشکلی برای بیمه بیکاری وجود ندارد و در غیر این صورت، اگر وقفه از طرف کارفرما باشد کارگر می‌تواند از کارفرما شکایت کند.
۱۲. درخواست دریافت مقرری بیمه‌ی بیکاری باید الزاماً در اداره‌ی کار محل کار ارائه شود؟ اگر کارگر در استان دیگری ساکن باشد می‌تواند درخواست بیمه‌ی بیکاری را در همان استان محل سکونتش به اداره‌ی کار ارائه کند؟
کارگر باید ابتدا روند عادی دریافت بیمه‌ی بیکاری را در استان محل اشتغال خود طی کند تا مقرری بیمه بیکاری برای او لحاظ شود. بعد از آن می‌تواند درخواستی برای انتقال پرونده‌ی خود به استان محل سکونت به اداره‌ی کار و رفاه اجتماعی محل اشتغال بدهد تا پرونده‌اش را به استان محل سکونت انتقال دهند و از آن به بعد حضور و غیابش در اداره‌ی کار محل سکونتش ثبت شود.
۱۳. آیا کارگران واحدهای مجری طرح اصلاح ساختار اقتصادی می‌توانند خود را از پوشش بیمه بیکاری خارج نمایند؟
خیر، مصوبات شورای عالی کار برای کارگران و کارفرمایان لازم الاجرا است.
۱۴. درصورت عدم اجرای طرح و عدم پیشرفت فیزیکی مطابق با برنامه زمانی ارائه شده، چه اقدامی صورت می‌گیرد؟
کارفرما موظف به اجرا و اتمام طرح و بازگشت به کار کارگران مشمول طرح تا پایان مهلت مقرر می‌باشد. در غیر این صورت نسبت به وصول همه خسارت‌های ناشی از اجرای طرح و صدور اجرائیه در خصوص وثایق اقدام خواهد گردید.
۱۵. آیا کارگران واحدهایی که طرح اصلاح ساختار اقتصادی در آنها اجرا می‌شود نیز باید ظرف مدت ۳۰ روز برای تشکیل پرونده به واحدهای تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه نمایند؟
در اجرای طرح اصلاح ساختار نیازی به رعایت مهلت ۳۰ روزه از طرف کارگر نمی‌باشد و کارفرما ملزم است لیست کارگران مشمول طرح را به اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان برای معرفی به شعب تامین اجتماعی استان مربوطه تحویل دهد تا اقدامات لازم نسبت به تحت پوشش قرار گرفتن بیمه بیکاری کارگران انجام پذیرد.
۱۶. آیا پرداخت مابه‌التفاوت مقرری پرداختی و حقوق دریافتی کارگران از سوی کارفرما در طول مدت اجرای طرح اصلاح ساختار الزامی است؟
پرداخت مابه التفاوت، عیدی و پاداش از سوی کارفرما الزامی نیست ولی این امر می‌تواند به صورت توافقی صورت پذیرد.
۱۷. تکلیف کارگری که در حین دریافت مقرری بیمه بیکاری به منظور اصلاح ساختار اقتصادی، سابقه بیمه‌ی او به پایان می‌رسد و به کار بازمی‌گردد چیست؟
کارفرما موظف به بازگشت به کار وی و پرداخت حقوق و مزایای متعلقه از تاریخ قطع مقرری بیمه بیکاری می‌باشد.
۱۸. وضعیت کارگران قراردادی در طول اجرای طرح اصلاح ساختار اقتصادی چگونه است؟
در ایام طرح تغییر ساختار و استفاده از مقرری بیمه بیکاری قرارداد کارگران به حالت تعلیق درآمده و تعهدات مندرج در قرارداد کار و روابط قراردادی بین طرفین معلق می‌شود و بعد از اتمام طرح اصلاح ساختار و شروع مجدد فعالیت، کارگران با حفظ سابقه کار قبل از تعلیق درقالب تداوم قرارداد کار منعقده ابقا به کار می‌شوند.