مرگ ناشی از کار در معادن در رتبهی دوم حوادث ناشی از کار، پس از کارهای ساختمانی، است. کار در معدن علاوه بر تأثیرهای بلندمدتی که بر سلامت جسم و روان کارگر میگذارد، خطرهای حین کار بسیاری نیز دارد. از جملهی این خطرها ریزش تونل و مسدود شدن آن، حبس شدن افراد، سوختگی و مرگ است. انفجار گاز متان – که بیشترین تلفات را در معادن زیرزمینی داشته است – و همچنین انفجار مواد منفجره و لرزش ناشی از آن از مهمترین عوامل خطرساز در معدن برای کارگران است.
با توجه به چنین خطرهایی، آموزش و ایمنی کارگران که از وظایف کارفرما و پیمانکار معدن است، میبایست در اولویت قرار گیرد. اما کارفرما و سرمایهدار برای آن که سود خود را به حداکثر برساند، قید هزینههای ناشی از آموزش و ایمنی کار را میزند و همین مهمترین عامل مرگ کارگران در معادن است.
در قانون کار نیز مسئولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشت تماماً برعهدهی کارفرما گذاشته شده است و کارگران میتوانند پیگیر قصور کارفرما از طریق مراجع قانونی همچون اداره کار و دیوان عدالت اداری باشند. فقدان لباس محافظ مناسب، کپسولهای اکسیژن فرسوده، عدم آموزش مناسب برای اقدام مناسب در حین انفجار و …، در نهایت هزینههای مضاعفی بر دوش کارگران معدن میگذارد.
با توجه به پرخطر بودن و سختی کار در معدن، دستمزد و قرارداد و بیمهی این کارگران نیز میبایست مطابق قانون کار و در ذیل کارهای سخت و پرخطر لحاظ گردد. امری که در بسیاری از معادن نادیده گرفته میشود. طبق ماده ۵۲ قانون کار، ساعات کار در کارهای سخت و زیان آور و زیرزمینی نباید از ۶ ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته تجاوز نماید. همچنین طبق ماده ۹۴ قانون کار، کارگران معادن میتوانند در صورت فقدان ایمنی در محل کار مراتب را به کمیتهی حفاظت فنی و بهداشت کار و یا مسئول حفاظت فنی و بهداشت کار گزارش دهند.
علاوه بر این کارفرما موظف است برای کارگرانی که به واسطهی کار در معدن به بیماری و یا مصدومیت مبتلا میشوند، در طول دورهی درمانْ هم دستمزد و هم حق بیمه را پرداخت نماید و تا زمانی که کارگر شرایط بازگشت به کار ندارد، این کار را انجام دهد. در واقع بیاطلاعی بسیاری از کارگران نسبت به قانون کار، مزید بر علت شده تا کارفرما بتواند به راحتی از کارگران سوءاستفاده کند و حق آنان را ضایع گرداند.